
Aanpak project
Probleem
Het waterlaboratorium Aqualysis meet voor waterschap Vechtstromen diverse parameters op vele meetpunten in het beheergebied. Deze data komt na het meten en analyseren in ‘de chemische database’ terecht. Een opslagbak met een enorme hoeveelheid waarnemingen, met name belangrijk voor toetsingen zoals de KRW en zwemwatercontroles. Deze data is echter voor meer disciplines binnen het waterschap interessant.
In gesprek met het team VTH (Vergunningverlening, Toetsen en Handhaven) bleek dat voor hen deze data zeer waardevol kan zijn, maar was de data slecht toegankelijk en was er geen mogelijkheid om de data ‘op kaart’ te zien. Hieruit is het idee ontstaan om een deel van de dataset te gaan visualiseren zodat een grotere groep collega’s op een eenvoudige wijze gebruik kan gaan maken van de data.
“Jarenlang is er bij ons bekend dat er een koppeling gemaakt moest worden tussen de monitoringsgegevens en de inzet van toezicht en handhaving. Het op de juiste manier ontsluiten van de gegevens bleek een zeer moeilijke opgave. Onze innovatieninja’s zagen direct op welke wijze dit wel mogelijk was en kwamen binnen afzienbare tijd met een mooie tool waar we direct mee aan het werk kunnen. En welke we ook verder kunnen ontwikkelen.” - Robert Dannenberg
Oplossingsrichting
Voor de visualisatie van deze data is gekozen om het de applicatie Tableau te gaan werken. Tableau is met name gespecialiseerd in het visualiseren van gegevens, waaronder ook geografische gegevens. Een groot voordeel van Tableau is dat de meetpunten op de kaart aangeklikt kunnen worden, waarna de hele dataset geraadpleegd en/of gedownload kan worden van dat specifieke meetpunt. Ook heeft Tableau de mogelijkheid om met kleuren de range van waardes weer te geven op de kaart. Hierdoor is in een oogopslag te zien waar in het gebied de gemiddeld hoogste waarden gemeten zijn. Daarnaast is het een tool die zeer eenvoudig te gebruiken is.
Werkwijze
Voor deze visualisatie is gekozen om de meetwaarden van de afgelopen 5 jaar te exporteren uit de database en die in te lezen in Tableau. Dit komt neer om ongeveer 238 meetpunten met in totaal rond de 350.000 gemeten waarden. Voor alle meetpunten zijn de coördinaten toegevoegd aan de dataset, zodat het meetpunt op de kaart kan worden getoond. Op basis van deze dataset zijn een kaart en een grafiek opgesteld om de gemeten waarden weer te geven.
Dat er een export is gebruikt heeft tot gevolg dat de dataset statisch is en dus geen actuele data bevat. Om een dataset dynamisch weer te geven kan er een koppeling worden opgezet tussen de database en Tableau, maar dit is bij deze opdracht buiten beschouwing gelaten.
Resultaten
In Tableau is er een dashboard opgezet waarin een bepaalde stof gekozen kan worden. Van deze stof worden dan de meetpunten op de kaart getoond. Bij het aanklikken van één van de meetpunten op de kaart worden in de grafiek de meetwaarden van dat meetpunt in de tijd uitgezet.
Per meetpunt staat ook de unieke meetpuntcode weergegeven zodat het meetpunt in bijvoorbeeld de Gis-systemen teruggevonden kan worden.

Visualisatie in kleur op kaart en grafiekweergave (Geleidendheid)

Meetwaarden per meetpunt (Temperatuur)

Outlier detectie (Zuurstof)
Conclusie
Het visueel weergeven van grote hoeveelheden data is in een programma als Tableau eenvoudig te realiseren. Ondanks dat de dataset (nu nog) statisch is zijn er diverse enthousiaste collega’s met de data aan de slag gegaan en is op een snelle manier aangetoond dat het prototype dashboard meerwaarde kan leveren aan de organisatie.
Het toegankelijk maken van deze dataset levert nu al vele waardevolle toepassingen op. De plekken waar wel, geen of meer frequent overtredingen plaatsvinden zijn nu beter inzichtelijk en daarom kan er efficiënter en risicogestuurd worden gehandhaafd. Maar ook van de plekken die aan bepaalde normen zoals de KRW moeten voldoen is nu snel een overzicht met stand van zaken op te vragen. Hierdoor kan er beter (bij)gestuurd worden op deze punten. Tot slot is met het dashboard nu ook beter inzichtelijk waar de data niet op orde is en kan hier gerichter opgeschoond gaan worden.
Auteur: Carolien Hulsbergen